ABD Yüksek Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 2017'deki Washington ziyaretinde korumalarını ve partili taraftarlarını protestoculara saldırtması konusunda kritik bir karar verdi. Mahkeme, Türkiye'nin protestocular tarafından dava açılmaması yönündeki başvurusunu reddetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 16 Mayıs 2017'de Washington'daki Türk Büyükelçiliği konutuna vardığında kendisini karşılamaya gelenler ile protestocular arasında çıkan tartışma kavgaya dönüşmüştü. Erdoğan'ın korumalarının da karıştığı kavga sırasında her iki taraftan da yaralananlar olmuştu.
Yere düşen ve ABD vatandaşı olan protestocuların korumalar tarafından tekmelenmeleri ve yüzlerinden gelen kanlar haftalarca gündemde kalmıştı. ABD hükümetinin tepkisine yol açan kavganın ardından Temsilciler Meclisi, Türkiye'yi kınayan bir tasarı kabul etmişti. ABD yargısına da taşınan olay iki ülke arasında gergin olan ilişkilerde yeni bir krize yol açmıştı.
2018 yılında Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı saldırılardan dolayı zarar gördüğünü iddia eden protestocular tarafından açılan iki ayrı tazminat davasını Washington Bölge Mahkemesi kabul etmiş, Türkiye temyiz başvurusunda bulunmuştu.
27 Temmuz 2021'de kararını açıklayan Temyiz Mahkemesi, her iki tazminat davasının da devam etmesi yönünde görüş bildirerek, Türkiye’nin itirazını reddetmişti.
YASAL SÜREÇ DEVAM EDİYORDU
Son kararda Yüksek Mahkeme yargıçları, Türkiye'nin davanın devam etmesine izin veren alt mahkeme kararlarına yaptığı itirazı geri çevirerek, Türkiye'nin ABD'de Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası adı verilen bir federal yasa uyarınca bu tür yasal işlemlerden bağışıklığı olduğu yönündeki iddiasını reddetti.
2018 yılındaki tazminat davalarının birinde 15 diğerinde de beş davacı bulunuyordu. Mahkeme belgelerine göre davacılar söz konusu yaralanmalar için Türkiye devletinden on milyonlarca dolarlık tazminat talebinde bulunmuştu.
Erdoğan'ın güvenlik ekibinde olmayan iki kişi fiziksel saldırıdan suçunu kabul etmiş, 15 koruma hakkında benzer suçlamayla yakalama kararı çıkarılmış, sonrasında bunlardan 11'i hakkındaki dava 2018 yılında düşürülmüştü.
Türkiye, Yüksek Mahkeme'nin bu kararı bozmamasının ABD'nin dış ilişkilerini bozma tehdidi yarattığını ve "Amerikan başkanlarını, diplomatlarını ve yurt dışındaki misyonlarını koruyan ABD güvenlik görevlilerinin dokunulmazlığının karşılıklı olarak aşınmasına davetiye çıkardığını" savunuyor.
ERDOĞAN 'EYLEMCİLER PKK'LI' DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan olayla ilgili şu açıklamayı yapmıştı:
"Beyaz Saray'a girerken PKK'lı göstericiler siz onlara 'aktivistler' diyorsunuz; orada her türlü gösteriyi yapıyorlar. Polisin, onlara müdahale etmediğini gördüm. Daha sonra büyükelçilik rezidansına geçtik. Büyükelçilik rezidansına geçtiğimiz zaman orada da yine aynı şekilde, yakın mesafede gösteri yapıyorlar ve polisin onlara ne yazık ki müdahale etmediğini gördüm. Bu defa, yakın mesafedeler. Benim kendi korumalarım, beni korumakla görevli olanlar ister istemez duruma müdahale etmek durumunda kaldı." Oysa oradakiler sadece HDP'yi destekleyenler ve eyleme destek veren bazı Amerikalılardı. Yapılan katliamları protesto ediyorlardı.
Ne Olmuştu?
Olay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi sonrası gittiği Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç'ın resmi konutu önünde gerçekleşmişti. Türkiye’nin Washington Büyükelçilik konutu önünde "Demirtaş'a özgürlük" pankartları ile konut önünde eylem gruba yine konutun önünde toplanan Erdoğan destekçileri önce sözlü müdahalede bulundu. Erdoğan'ın konuta gelmesinden sonra cumhurbaşkanının korumaları eylemcilere saldırdı. Yaşanan arbedede en az 11 kişi yaralanmıştı. New York Times, Erdoğan'ın geldiği ve otomobilinden indiği anın görüntülerini uzmanlara inceletrek saldırı emrinin Erdoğan tarafından verildiğini ortaya koymuştu.
ERDOĞAN: DALIN!
ABD basınında Erdoğan’ın Donald Trump’ı ziyaretinden daha fazla ses getiren olayla ilgili ortaya çıkan VOA'nın yayınladığı bir videonun ses analizinde ise Erdoğan’ın olan biteni aracından izlediği ve saldırı emrini verdiğine de işaret ediyor. Başkentteki ABD Kamu Televizyonu olarak bilinen Amerikanın Sesi tarafından yayınlanan videoda Erdoğan’ın Washington’daki Büyükelçilik Rezidansına geldiği, korumalar ve kalabalık ile protestocuların karşı karşıya olduğu ama kavganın henüz başlamadığı görülüyor. O sırada protestocuların sloganları yükselirken, Erdoğan’ın da yakın koruması ile konuşmaya devam ettiği videoya yansıyor.
Videonun bir kısmında ise korumanın aldığı talimatı diğer korumalara bildirdiği ve bunun ardından protestoculara saldırı düzenlendiği görülüyor. Videonun ses analizini The Daily Caller’a yapan profesyonel ses editörü Salih Ferad, bazı ses teknikleri kullanarak yaptığı analizinde Erdoğan’ın korumalarına “Saldırın” talimatı verdiğini belirtiyor.
Ferad ayrıca, Erdoğan’ın korumalarıyla yaptığı konuşmanın hemen ardından korumanın “Dalın diyor, Servet abi dalın diyor” sözlerinin de duyulabileceğini söylüyor.
ANKARA TERÖRLE MÜCADELE SAVCILIĞI SORUŞTURMA BAŞLATMIŞTI
Ardından Ankara Terörle Mücadele Svcılığı da protesto gösterisinde yer alan, aralarında gazeteci ve yazarların olduğu 7 kişi hakkında soruşturma açtı. Türkiye tarafı avukatları, itirazlarında korumaların, 'başkan Erdoğan'a suikast' teşebüsünde bulunabileceği ihtimali ve yereldeki polis gücünün zayfılığı nedeyle, savunma yaptıkları iddiası ortaya atıyor. Bu nedenle davanın reddeilmesini talep ediyordu. 2018 yılında Ankara Terörle Mücadelenin açtığı asoruşturmanın gelişimi hakkında henüz bir açıklama yapılmadı. Sözkonsu 7 kişiden herhangi birinin Türkiye'ye gitmesi ve tutuklanması halinde durumun netleşeceği düşünülüyor.
