Bilim insanları günlerdir beklenen 'çığır açacak buluşu' açıkladı. Beklendiği gibi astrofizik tarihine geçecek bir açıklama geldi ve evrenin en büyük gizemlerinden olan kara deliğin ilk fotoğrafı yayınlandı. Araştırmacılardan Doeleman "Görülemez olanı gözlemledik" dedi, Dempsey fotoğrafı 'Sauron'un Gözü'ne benzetti.
ABD Ulusal Bilim Vakfı, 2012'de bir kara deliğin çevresini gözlemlemek için kurulan Event Horizon Teleskobu'ndan (EHT) elde edilen 'çığır açıcı sonucu' eşzamanlı 5 basın toplantısıyla açıkladı. İlk kez bir kara deliğin fotoğrafı çekildi, bu gelişme 'astrofizikte büyük gün' olarak nitelendirildi.
Dünya'ya 53 milyon ışık yılı (500 bin katrilyon (500 kentilyon) km) mesafedeki Başak (Virgo) Takımyıldızındaki M87 Galaksisi'nin merkezindeki süper masif kara deliğin, 'olay ufku' olarak adlandırılan ve kütle çekiminin en güçlü olduğu eşik bölgesinin bir fotoğrafını yayımladı. 40 milyar km çapıyla Dünya'dan üç milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları "canavar" olarak tanımladı.
Fotoğrafla ilgili ayrıntılar bugün The Astrophysical Journal Letters adlı dergide yayımlandı. Dev kara deliğin fotoğrafını çekme önerisini Hollanda'daki Radboud Üniversitesi'nden Profesör Heino Falcke getirmişti. Fackle,BBC'ye yaptığı açıklamada, kara deliği, "evrendeki kara deliklerin ağır sıklet şampiyonu denebilecek bir canavar" olarak niteledi. "Bu gördüğümüz şey güneş sistemimizden daha büyük. Güneş'in 6,5 milyar katı bir kütleye sahip. Mevcut en büyük kara delik olduğunu düşünüyoruz."
Falcke, kara delik etrafında belli bir radyoaktif emisyonu oluşacağını ve bunun Dünya'dan teleskopla görülebileceğini tespit eden ilk kişi olmuş.
1973'te okuduğu bir makalede ise dev çekim gücünden dolayı kara deliklerin normalde olduklarından 2,5 kat daha büyük görüneceklerine dair bir bilgiye rastlamış.
Daha önce bilinmeyen bu iki faktör, imkansız olarak görülen bir şeyin mümkün olmasını sağlamış. Bu konudaki önerilerini 20 yıl boyunca dile getiren Falcke, sonunda Avrupa Araştırma Konseyi'ni bu projeyi finanse etmeye ikna edebilmiş. Daha sonra ise ABD'den Ulusal Bilim Vakfı ile Doğu Asya'dan bazı kuruluşlar 52 milyon dolarlık bu projeye destek sunmuşlar.
Profesör Falcke, dev kara delik fotoğrafının yayınlanmasıyla bu yatırımın doğruluğunun kanıtlandığını söylüyor.
"Görev tamamlandı. Uzun bir süreç oldu, ama kendi gözlerimle görmek istediğim bir şeydi bu. Gerçek olup olmadığını öğrenmek istiyordum."
Kara deliğin fotoğrafını bir tek teleskopla çekmek mümkün değil. Bu nedenle bu alanda yapılan en büyük deney kapsamında, Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Profesör Sheperd Doeleman yönetiminde, dünyanın farklı bölgelerindeki sekiz teleskop arasında bağlantı sağlayan bir proje geliştirildi.
Antarktika’dan Şili’ye kadar birçok bölgede 13 telsiz teleskoptan oluşan ve 200’den fazla biliminsanın katkıda bulunduğu Event Horizon Teleskopu Direktörü Astrofizikçi Sheperd Doeleman, “Kara delikler evrendeki en gizemli objeler. Asla görülemez dediğimiz şeyi gözlemledik. Kara deliğin fotoğrafını çektik” ifadelerini kullandı.
Araştırmacılardan Jessica Dempsey de fotoğrafın kendisine Yüzüklerin Efendisi üçlemesindeki Sauron'un Gözü'nü hatırlattığını söyledi.
ABD Ulusal Bilim Vakfı Direktösü France Cordova da "Astrofizik dünyasında büyük bir gün. Görünmez denen şeyi görüyoruz" ifadesiyle heyecanını paylaştı.
EINSTEIN'IN İZAFİYET TEORİSİ'Nİ DESTEKLİYOR
Öte yandan açıklamayı yapan bilim insanları kara delikle ilgili buluşlarının Albert Einstein'in İzafiyet Teorisi'ni desteklediğini de vurguladı. Uzaydaki cisimlerin yer çekim kuvvetinin kütlelerinin büyüklükleriyle doğru orantılı olduğunu öngören Einstein'ın teorisine göre kara delik gibi büyük kütleli cisimlerin zaman çekim kuvveti ve zamanı bükebilme yeteneği bulunuyor.Einstein'ın Şubat 2016'ya kadar hiçbir şekilde tespit edilemeyen yer çekimi kuvvetinin dalgalar halinde yayıldığına ilişkin teorisi 100 yıl sonra şubat ayında yapılan gözlemde doğrulanmıştı.
Kara deliklerin çevresi evrendeki en vahşi yerlerden biri olarak gösteriliyor ve kendisine yaklaşan yıldızları, gezegenleri, gazı, tozu ve her çeşit elektromanyetik radyasyonu geri döndürülemez şekilde yutuyor.
